“Türkiye’nin Tasarruf Eğilimleri Araştırmamızın” 2015 yılı ilk çeyrek sonuçlarına göre, kentsel nüfustakilerin yüzde 13,2’si “tasarrufum var” dedi. Kentsel nüfustaki tasarruf sahipleri oranı 2014’ün ilk iki çeyreğinde araştırma tarihinin en yüksek oranını yakalamış, ancak 2014’ün ikinci yarısında gerileyerek yüzde 11,5’ düşmüştü. Küresel ve ulusal finansal belirsizliklerin ve piyasalardaki dalgalanmaların yeniden yükselişe geçen tasarruf sahipliği oranında önemli bir rolü olduğu düşünülebilir. Enflasyondaki artış ve seçim öncesi ekonomik gelişmelerin bireyleri tedbir amaçlı tasarrufa itmiş olabileceğini gözlemliyoruz. Tasarruf etme nedenlerinde de yükselişe geçen “beklenmedik durumlara karşı güvence” unsurunun bu değişimde öne çıktığını görüyoruz.

Merkez Bankası’nın özellikle likidite tarafında daha sıkılaştırıcı politika uygulamalarıyla piyasa faizlerinde, dolayısıyla mevduat oranlarında gözlenen yükseliş ve reel getirilerdeki artış da bireylerin tasarruflarını olumlu etkiliyor.

Bununla birlikte, düzenli tasarruf yapanların, tüm tasarruf sahipleri arasındaki oranının yüzde 69 ile araştırma tarihinin en yüksek seviyesine ulaşmış olması dikkat çeken diğer bir unsur. Bu orandaki artış, tasarrufun bir alışkanlık ya da bir davranış biçimi olduğu yönündeki görüşü destekler nitelikte. Bu artışın sürmesinin orta-uzun vadede özel tasarruflara katkı sağlayacağını söyleyebiliriz.

Tasarruf sahipliğindeki artış sınırlı bir seviyede olmakla birlikte, tasarrufların giderek daha fazla sistem içine kaydığını görüyoruz. Finansal varlıkların dağılımı incelendiğinde, yastık altı olarak tabir edilen mali sistem dışı varlıkların toplam varlıklar içindeki payı gerileme eğilimini koruyor. Sistem içine dahil olan tasarruf oranının yüzde 78 ile son 3.5 yılın en yüksek oranı yakaladığı görülüyor.

Bir diğer altını çizmek istediğim konu da sistem içi araçlarda mevduat ve BES’in payının giderek artması. TL vadeli mevduat yüzde 35 ile en fazla tercih edilen tasarruf aracı. TL vadeli, vadesiz ve döviz mevduatları toplandığımızda ise, bireylerin tasarruflarını değerlendirdiği araçlar içerisinde mevduat ürünlerinin payının yüzde 50’ye ulaştığını görüyoruz. Bu oran, 2013 ortasından bu yana araştırmada yakalanan en yüksek düzey.

Son olarak, uzun vadeli bir yatırım aracı olan “Bireysel emeklilik fonları/hayat sigortaları”nın toplam yatırım araçları içerisindeki payının giderek daha fazla büyüdüğünü görüyoruz. BES’in yükselen bir grafik çizmesi ve mevduat ürünlerinden sonra yüzde 17 ile en yüksek paya sahip olmasını da uzun vadeli yatırımların sürdürülmesi açısından sevindirici buluyoruz ve bu aracın zaman içinde değer kazanmaya devam edeceğini düşünüyoruz. Bunların yanında, tasarruf sahipliğinin artışında küçük birikim sahiplerinin sistem içine alınarak finansal erişimlerinin mümkün kılınmasının da etkili olacağına inanıyoruz.