Para tasarrufu, yapmasından ziyade söylenmesi kolay olan işlerden biridir. Daha az para harcamak, para tasarrufu denildiğinde akla gelen ilk şey olsa da bu kadar basit değildir. Ne kadar tasarruf edeceksiniz, birikiminizi nerede saklayacaksınız ve orada durduğundan nasıl emin olacaksınız? Gerçekçi hedefler, harcamalarınız kontrol etmeniz ve ilk önce kendinize yatırım yapmanız hakkında sizlere bazı ipuçları vermeye çalışacağız.

1. Tasarruf Hedeflerinizi Belirleyin. Kısa vadeli hedefler için kolaydır. Eğer bir video oyunu satın almak istiyorsanız, ne kadara mal olduğunu araştırırsınız. Eğer bir ev almak istiyorsanız, ne kadar peşinata ihtiyaç duyduğunuzu hesaplamanız gerekir. Uzun vadeli hedefler içinse, misal emeklilik gibi, daha fazla ve daha detaylı bir planlamaya gereksinim duyarsınız (çalışmayı bıraktıktan sonraki, 20 veya 30 yıl için, rahat bir şekilde yaşamamanız sağlamak amacıyla ne kadar paraya ihtiyacınız olduğu gibi). Ayrıca, bu hedeflere ulaşmak için nasıl yatırımlarda bulunmaz gerektiğini de planlamanız gerekebilir.

* Öncelikle borçlarınızı temizleyin. Her ay borçlara ne kadar para ayırıp geri kalan paranızı planlamak yerine, borçlarınızdan kurtulup elinizdeki parayı rahat bir şekilde planlamanız tabi ki daha kolaydır.

2. Kendinize Zamanı Verin. Örneğin, “Önümüzdeki iki yıl içinde, bir ev satın alabilecek halde olmak istiyorum” Kısa vadeli hedeflerinize ulaşmak için uygun bir zaman dilimi belirleyin. Belirlediğiniz zamanın, hedeflerinize ulaşmak için yeterli bir süre olduğundan emin olmalısınız. Aksi takdirde, hevesinizin kırılması söz konusudur.

3. Haftalık, aylık veya belirlediğiniz zaman dilimi içinde ne kadar para biriktirebileceğiniz hesaplayın. Her bir şey için ne kadar biriktireceğinizi hesaplarken, şimdiden biriktirmeniz gereken miktarı da hesaplamaya çalışın. Çoğu tasarruf planında, belirlenen zaman dilimleri içerisinde biriktirilmesi planlanan para miktarı aynıdır. Örneğin; üç yıl sonra bir ev almak için 20,000 TL peşinat gerekiyorsa, her ay 550 TL biriktirmeniz gerekir. Ama aylık 1000 TL biriktirmeye kalkarsanız, zaman planınız aksayacak ve sizi mali yönden de zor duruma düşürecektir.

4. Harcamalarınız İçin Kayıt Tutun. Harcamalarınız arasındaki farkları hesaplayın: Ne kadar kazandınız ve ne kadar harcadınız? Ne kadar harcadığınızı kontrol edebilirseniz, harcamalarınız üzerinde o kadar etkin bir şekilde inceleme imkanınız olur. Bir kaç hafta veya bir ay içerisinde yaptığınız bütün harcamaları kayıt altına alarak not tutun. Mümkün olduğunca detaylı olsun ve küçük harcamaları da mutlaka yazın. Her bir harcamayı farklı kategorilerde turun. Örneğin; kiralama, araç sigortası, telefon faturası, kablolu tv faturası, yiyecek, eğlence vs.

* Elinizin altında her zaman küçük bir not defteri olsun. Harcamalarınızı ve faturlarınızı buraya kaydetmeyi alışkanlık haline getirin.
* Haftada bir kez, not defterinizi ve faturalarınızı kontrol edin. Bu hesapları daha büyük bir deftere veya programa (excel gibi) kaydedin.

5. Harcamalarınızı kısın. Bir veya iki ay geçtikten sonra harcama kayıtlarınıza sıkı bir şekilde göz gezdirin. Muhtemelen bazı yüksek harcamalardan dolayı şaşıracaksınız: Dondurma için 100 TL, park ücreti olarak 300 TL gibi. Ve bazı harcamalarınızda ciddi kesintiler yapmanız gerektiğini göreceksiniz. Ancak, ne kadar biriktirmeniz gerektiğine bağlı olarak, bazı zor kararlar vermek zorunda kalabilirsiniz. Önceliklerinizi düşünün ve kesinti yaptığınız zaman size zarar vermeyecek olan şeyler üzerinden kesinti yapın. Bu kesintilerin size bir yıl içerisinde ne kadar birikim sağlayacağını hesaplayın. Bu sizi daha fazla motive edecektir.

* Daha ucuz bir eve veya daireye taşınabilir misiniz? Ev kredilerinizi yeniden finanse edebilir misiniz?
* Daha fazla faiz ödememek için borçlarınızı birleştirebilir misiniz?
* Benzin harcamalarını azaltabilir misiniz? Veya hiç araba kullanmasanız olur mu? Ailenizde bir den çok araba kullanan varsa, tek bir arabaya düşürebilir misiniz?
* Sigorta için daha iyi bir fiyat alabilir misiniz? Daha uygun bir fiyat için mutlaka piyasa araştırması yapın.
* Sadece kablolu telefon hattınızı veya cep telefonunuzu kullansanız olur mu? Veya skype gibi ücretsiz hizmet veren internet servislerini kullanabilir misiniz?
* Kablolu tv ve uydu kanalları olmadan yaşayabilir misiniz?
* Zorunlu faturalardaki (elektrik, su, yakıt vs.) harcamalarınızı azaltabilir misiniz?
* Abur cubur gıdaları daha az tüketebilir misiniz? (Bazı) Gıdaları toptan satın alabilir misiniz? Dışardan söylemek yerine evde yemek yapabilir misiniz? Gıda üzerinde iyi bir politika uygularak ciddi tasarruflar yapabilirsiniz.

6. Birikim Hedeflerinizi Gözden Geçirin. Gelirlerinizden, yapmanız şart olan harcamalarınızı çıkartın. Fark ne kadar? Birikim hedeflerinizi karşılıyor mu? Örneğin ayda 1500 TL biriktirmeyi hedeflediniz ve yaptığınız hesaplarda ise 800tl kalıyor. Bu haldeyken, belirlediğiniz birikime ulaşmanız mümkün değil. Bütçenizi tekrar gözden geçirin ve önemsiz olan harcamaları silin veya zamanı tekrar ayarlayın. Örneğin, araba almayı düşünüyorsanız, bir sene sonra alabilirsniz veya daha büyük bir televizyona şimdilik ihtiyacınız olmayabilir.

7. Bütçe yapın. Birikim hedeflerinizi ve harcamalarınızı belirledikten sonra, bütçenizi oluşturun. Bu sayede, her ay belirlediğiniz kategorilerde ne kadar harcama yapabileceğinizi hesaplayabilirsiniz. Bu, özelikle fiyat dalgalanmaları içeren harcamalar için oldukça verimli bir yöntem olacaktır.

8. Kredi Kartı Kullanmayı Bırakın. Herşeyi nakit para veya havale ile ödeyin. Çek kullanmayın. Kredi kartı veya çek kullandığınz zaman, hesabınızda ne kadar olduğundan emin olamayacağınız için fazla harcama yapmanız mümkündür. Eğer nakit para kullanırsanız, harcama yaptığınız zaman elinizdeki paranın nasıl azaldığını görürsünüz. Ayrıca, her bir harcamanız için ayırmanız gereken miktarı da daha kolay hesaplamış olursunuz. Birşey için ödeyeceğiniz paranın, satın almak istediğiniz diğer şeyi etkilediğine karar verip bazı harcamaları kısmayı seçebilirsiniz. Bu sayede kendinizi ve dolayısıyla bütçenizi daha iyi kontrol etmiş olursunuz.

* Eğer kredi karutınız hiç olmadıysa ve almayı çok istiyorsanız, kendinizi motive ederek bu kararınızdan vazgeçebilirsiniz. Bunun için hedeflerinizi ve hedeflere ulaşmak için yapmanız gereken fedakarlıkları gözünüzün önüne getirin.
* Kredi kartları bir şeytan veya yuva yıkan bir lanet değildir. Sadece sizin kendi kontrolünüzde olan bir şeydir. Eğer kredi kartını sorumlu bir şekilde kullanırsanız, bazı özelliklerinden dolayı (taksit gibi) sizin menfaatinize de olur. Ama şunu da unutmayın: Kredi kartı şirketleri, insanlar sahip olmadıkları paraları harcadıkları için zengin olurlar. Siz her ne kadar kontrollü olsanızda, harcama yapmanız için sizi sürekli teşvik edecek cazip teklifler gönderirler. Örneğin; belli bir miktar için indirimler, bonuslar, çekilişe katılmalar, uçuş milleri vs. Bunlara aldanmayacağınızı nasıl garanti edebilirsiniz ki? Ve sonucunda da aslında ihtiyacınız olmayan şeyleri satın alabilirsiniz.

9. Paranızın Nerde Olduğunu Bilin. Ve ne kadar olduğunu da. Eğer hesabınızda veya paranızın olduğu yerden yanlışlıkla para çekmeye kalkarsanız, size bunun için kesinti yapacaklardır. Ve bu yanlışlıkla çektiğiniz parayı tekrar hesabınıza yatırmak istediğinizde, bunun için de sizden kesinti yapıp bir miktar komisyon alacaklardır. Ancak, bu hatayı bir kaç sefer yaptığınız olursa, bu kesintilerin ciddi bir meblağ tutacağını görebilirsiniz. Bundan sakınmak için, hesabınızda ne kadar paranız olduğundan her zaman emin olun. Böylelikle, istemediğiniz halde para çekme ve/veya yatırma işlemi yapmamış olursunuz.

10. Önce Kendinize Yatırım Yapın. Birikim sizin önceliğiniz olabilir. Ay sonunda ne kalırsa o kadar para biriktireceğim demeyin. Gelirinizi (veya maaşınızı) aldıktan sonra bir miktarını birikiminiz olarak hemen ayırın. Kolay bir yol istiyorsanız, örneğin, aldığınız gelirin %10’luk bir kısmını birikim olarak hemen tutabilirsiniz. Veya paranız küsüratlı ise, örneğin 770tl, küsürat kısmını direkt olarak birikiminize ayırabilirsiniz. Bunlar kolay yöntemlerdir ve uzun vadede size bu birikimler fazlasıyla dönecektir.

* Birikim hesabınıza yatırılmak üzere, hesabınızdan belli bir miktar paranın çekilmesi için otomatik çekim talebi verebilirsiniz.
* İşvereninizin verdiği avans, prim gibi ücretlerin direkt olarak birikim hesabınıza yatmasıını isteyebilirsiniz. Bu sayede, gelirinizin bir kısmının sürekli birikim olarak kalmasını sağlayabilirsiniz.
* Gelirinizin bir kısmının direkt olarak çekilmesi için bir emeklilik sigortası satın alabilirsiniz. Böylece hem geleceğe yatırım yapmış, hem de birikimlerinizi garanti altına almış olursunuz.